هر آنچه که باید درباره کم خونی و شیوه رفع آن بدانید

کم خونی چیست؟ چکار کنیم کم خونی نگیریم؟ یا اگه کم خون هستید چطور درمانش کنیم؟ موضوع کم خونی این روزها خیلی شایع است از هر هفت کودک دوساله، یک کودک مشکل کم خونی دارد. کم خونی بیماری نیست، بلکه با تغذیه اصولی و درست میتوان آن را درمان کرد و به سمت بهتر شدن پیشرفت کرد.

علایم داشتن کم خونی

• خستگی
• ضعف
• پوست رنگ پریده یا مایل به زرد
• ضربان قلب نامنظم
• تنگی نفس
• سرگیجه یا سبکی سر
• درد قفسه سینه
• دست و پاهای سرد
• سردرد

علائم کم خونی در افراد مختلف متفاوت است. در این مقاله انواع کم خونی و علائم آن ها و راه درمان آن را به صورت کامل براتون توضیح میدیم. اگه شما هم این علائم رو دارید با ما همراه باشید.

معرفی کم خونی

کم خونه بیماری شایعی است که از سن ۱۵ تا ۵۰ سال افراد با آن مبتلا می شوند و در واقع فقر آهن هست. فقر آهن اختلال تغذیه حساب می شود. در کودکان و زنان باعث تولید گلبول قرمز کوچک و کاهش میزان هموگلوبین در آنها می شود. اهن جز مواد ضروری برای ساخت هموگلوبین هست. وقتی در بدن اهن  کم بشود هموگلوبین نمیتواند کارش را به درستی انجام دهد.

بدن آقایان حدود ۴ گرم و بدن خانم ها حدود ۳ گرم آهن دارد. به ازای هر کیلوگرم وزن انسان ۳۰ تا ۶۰ میلی گرم آهن وجود دارد و در کبد، بین مغز استخوان و طحال ذخیره می شود. بدن قابلیت بازیافت آهن را دارد و وقتی گلبول قرمز از بین می رود، آهن دوباره به مغز استخوان بر می‌گردد تا مجدد هموگلوبین ساخته شود.

طول عمر گلبول قرمز حدود ۱۲۰ روز هست. کم خونی احساس ضعف و خستگی، سرگیجه، رنگ پریدگی پوست، سر درد، بی حسی، سردی، سوزن سوزن شدن دست و پا را به همراه دارد و حالت تهوع، گودی روی ناخن و اصطلاحاً ناخن قاشقی را در کم خونی شدید می بینیم.

کم خونی باعث کمبود اکسیژن می شود که باعث سخت ‌تر کار کردن قلب می گرودد. قلب، بار این کمبود را به دوش می‌کشد و شدیدتر فعالیت می ‌کند که باعث نامنظمی ضربان قلب و درد قفسه سینه می شود.

 از هر ده خانم یک نفر مبتلا به کم خونی است

بچه ها و مردان هم درگیر آن می شوند و از هر هفت کودک دو ساله، یک کودک مشکل کم خونی دارد. غیر از موارد ژنتیک، کم خونی عمدتاً مربوط به تغذیه هست و به دلیل کمبود آهن در برنامه غذایی  افراد هست.

رفتارهای عجیب کم خونی

افرادی که کم خون دارن رفتارهای عجیب پیدا می کنند. مثل خاک خوردن، خاک رس خوردن، یخ خوردن، خوردن نشاسته، که به این رفتارها پیکا گفته می شود.

عوامل ایجاد کننده کم خونی

۱-تغذیه نامناسب و فقر اهن

از عوامل کم خونی می توان به دریافت کم آهن و تغذیه نامناسب اشاره کرد. کمبود آهن در برنامه غذایی باعث می‌شود فرد دچار کم خونی شود. آهن جز فراوان ترین منابع موجود در روی زمین محسوب می شود. اما آهن موجود در گیاهان و مکمل ها به راحتی جذب بدن نمی شود، آهن گوش قرمز راحت تر و سریع تر جذب می گردد.

۲-مشکلات گوارش سبب کم خونی می شود

مشکلات کرون و گوارشی و عمل جراحی بای پس معده هم می تواند مانع جذب آهن بشود.

۳-مصرف دارو و غذاها علتی برای کم خونی

مصرف بعضی از غذاها و داروها هم مانع جذب آهن می شود از جمله لبنیات، غذاهای سرشار از کلسیم، مکمل های کلسیم، آنتی اکسیدان ها، قهوه، چای.

۴-کمبود ویتامین سبب کم خونی هست

از عوامل دیگر فقر آهن، کمبود ویتامین هست. بدن برای تولید سلول های خونی ویتامین ب ۱۲ و فولات احتیاج دارد. محصولات دامی و غلات صبحانه غنی شده، از جمله منابع غنی این ویتامین ها هستند. فولات، در برگ سبزیجات سبز، میوه ها، لوبیا و نخود پیدا می شود.

بیشتر بخوانید: درمان و رفع لاغری صورت (چاق شدن صورت)

۵-بیماری خود ایمنی اختلال کم خونی می آورد

بیماری خود ایمنی، بیماری که به اشتباه، بدن به سلول‌ های سالم خود حمله می‌ کند و مشکلات گوارش، باعث عدم جذب ویتامین ب ۱۲ و در نتیجه کم خونی می شود.

۶-عفونت ها سبب کم خونی می شود

ابتلا به بعضی از بیماری های مزمن و همچنین عفونت در بدن، مانع ساخت سلول های خونی می شود که سبب کم شدن هموگلوبین می شود.

۷-خون ریزی عامل کم خونی است

 خونریزی و از دست دادن خون هم باعث کم خونی می شود.

انواع کم خونی

• کم خونی آپلاستیک
• کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA)
• کم خونی داسی شکل
• تالاسمی
• کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

۱_کم خونی اپلاستیک

کم خونی آپلاستیک، زمانی هست که بدن شما تولید سلول های خونی جدید کافی را متوقف کند. این وضعیت شما را خسته و مستعد ابتلا به عفونت ها و خونریزی های کنترل نشده می کند.

یک بیماری نادر هست، که از هر یک میلیون نفر۳نفر مبتلا می شوند. از هر پنج نفر مبتلا، یکنفر بصورت ارثی درگیر آن شده است. کم خونی آپلاستیک می تواند در هر سنی ایجاد شود .

ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد ، یا ممکن است به آرامی ظاهر شود و با گذشت زمان بدتر شود. می تواند خفیف یا شدید باشد. درمان کم خونی آپلاستیک ممکن است شامل داروها ، انتقال خون یا پیوند سلول های بنیادی باشد که به عنوان پیوند مغز استخوان نیز شناخته می شود.

قرارگرفتن در برابر اشعه های هسته ای و تشعشعات ان یکی از عوامل بروز ان هست. در موارد شدید درمان ان انتقال خون و پیوند مغز استخوان هست.

۲-کم خونی داسی شکل

کم خونی داسی شکل یک بیماری ژنتیکی و یک اختلال خونی است که با هموگلوبین معیوب شناخته می شود. هموگلوبین به طور طبیعی صاف و گرد است و به سلول اجازه عبور آسان از مویرگ های خونی را می دهد. گاهی هموگلوبین بسیار سخت ، چسبنده و به شکل داس می شود و به راحتی از مویرگ های خونی عبور نمی کند و باعث اسیب به بافت بدن می شوند.

سلول های داسی شکل عمر کوتاهتری از سلول های خونی طبیعی دارند. علت درگیر شدن به کم خونی داسی شکل ژنتیک هست. برای پیشگیری اگه شما دارای ویژگی سلول داسی شکل هستید ، مراجعه به یک مشاور ژنتیک قبل از اقدام به بارداری می تواند راهنمایی درستی و مشاور درستی به شما بدهد.

جهت درمان کم خونی داسی شکل: درمان قطعی ندارد فقط با سبک زندگی بهتر، شرایط بهتر و علایم کمتر میشود.

۳-کم خونی فقر اهن

کم خونی فقر آهن یک نوع رایج کم خونی است. وضعیتی که در آن خون فاقد گلبول های قرمز سالم کافی است. گلبول های قرمز خون، اکسیژن را به بافت های بدن حمل می کنند . همانطور که از نام آن مشخص است ، کم خونی ناشی از فقر آهن به دلیل کمبود آهن است.

بدون آهن کافی ، بدن شما نمی تواند به اندازه کافی ماده ای در گلبول های قرمز تولید کند که آن ها را قادر به حمل اکسیژن ( هموگلوبین ) می کند. در نتیجه، کم خونی ناشی از فقر آهن ممکن است شما را خسته نشان دهد و فرد دچارتنگی نفس گردد .

درمان:

• استفاده از دارو
• تغذیه مناسب

۴-کم خونی تالاسمی

کم خونی ارثی و ژنتیکی، که از طریق والدین به کودک منتقل می شود که دو نوع هست:

• خفیف یا مینور
• شدید یا ماژور

بدن به اندازه کافی سلول خونی و هموگلوبین تولید نمی کند. تعداد هموگلوبین در این افراد کم هست.

درمان آن: اصولاً با تزریق خون این مسئله حل می شود.

۵-کمخونی ناشی از کمبود ویتامین

کمبود ویتامین ب ۱۲ و فولات می تواند سیب کم خونی شود. درمان:

• استفاده از دارو و مکمل
• تغذیه اصولی

راه تشخیص کم خونی چیست؟

راه تشخیص کم خونی آزمایش خون هست که همه فاکتورهای خون را بررسی می کند. بر اساس علائمی که دارید نمی توانید سراز خود، از قرص آهن استفاده کنید زیرا عوارض و خطرات زیادی را به همراه دارد.

درمان کم خونی

در انواع کم خونی درمان های مختلف آن را توضیح دادیم، با این حال در مواردی که کم خونی ناشی از کمبود آهن هست یا کمبود ویتامین، با استفاده از مکمل ها و تغذیه اصولی و درست میتوان به راحتی آن را درمان کرد.

 توصیه می شود قرص آهن همراه با غذا بخصوص آب پرتقال و ویتامین c برای جذب بهتر استفاده شود. قرص آهن همراه با کلسیم چای و قهوه مصرف نشود، چون از جذب آن جلوگیری می کند

زیاده روی در مصرف آن خطرات زیادی را به همراه دارد و مستقیم روی کبد، کلیه، شما تاثیر می گذارد که حتما باید توسط دکتر، دوز آن مشخص شود.

پیشگیری از کم خونی

با رژیم غذایی مناسب می توان از ابتلا به کم خونی جلوگیری کرد.

مثل استفاده از گوشت قرمز، ماهی، جگر، قلوه، عدس، لوبیا، سبزیجات برگ دار با رنگ تیره، مثل جعفری و اسفناج، میوه های خشک، برگ ها مثل برگ زردآلو، دانه های روغنی مثل تخمه آفتابگردان، خشکبار مثل توت خشک، انجیر، کشمش.

غذاهای حاوی ویتامین b۱۲ و فولیک اسید مثل تخم مرغ، لبنیات، اسفناج، موز، به پیشگیری از کمبود آهن کمک می کند.

نکات تکمیلی برای پیشگیری از کم خونی

۱- در قابلمه فلزی غذا درست کنید تا آهن آن جذب بدن شما شود.

۲- ریشه گیاه قاصدک و بابا آدم برای کم خونی مناسب هست.

۳- انجیر، آب گوجه فرنگی، شیره انگور، خرما چغندر، پوست دانه برنج، سیب قرمز، عرق بیدمشک و عسل هم باعث رفع کم خونی هستند.

۴- سعی کنید کنار غذا از سبزیجات استفاده کنید.

۵-قبل و بعد از غذا چای نخورید. نوشیدنی های حاوی کافئین مانع جذب آهن میشود

میزان نیاز بدن به آهن چقدر است؟

بر اساس، سن، جنسیت و فیزیولوژیک بدن هر فرد، این مقدار متفاوت است. مثلاً یک خانم باردار آهن بیشتری نیاز دارد. میزان آهن در شیر مادر تا ۶ ماه اول، تامین کننده نیاز بدن کودک هست، مگر اینکه کودک زودرس باشد و نیاز به مکمل داشته باشد.

به طور کلی، برای کودکان قطره آهن از ۶ ماهگی تا پایان دو سالگی توصیه می شود. مادران باردار از ماه چهار بارداری تا سه ماه، پس از زایمان مکمل آهن نیاز دارند. با این حال با مشورت پزشک باید استفاده شود

سخن پایانی

در این مقاله تلاش شد که به مقوله کم خونی بپردازیم و با توضیحات کامل و حتی خوراکی های مناسب، آموزشی در جهت رفع این بیماری داشته باشیم. با این حال اگر دچار کم‌ خونی هستید می توانید با تغذیه اصولی و درست و رژیم غذایی مناسب هم به تناسب اندام و هم رفع این بیماری کمک کنید. در صورتی که نیاز به مشاوره داشتید، می توانید از مشاوره رایگان ما در تیم رژیم آنلاین اندام زیبا استفاده کنید.